آیا رجعت با عقل و فلسفه سازگارى دارد؟
آیا رجعت با عقل و فلسفه سازگارى دارد؟
برخى معتقدند که رجعت با عقل و فلسفه ناسازگارى دارد:
1- اشکال عقلى
ولى الله دهلوى مى گوید: رجوع معصیت کاران به جهاتى است :
الف : به جهت عذاب ، که این ظلم است ، زیرا عذاب آنها در آخرت است و تکرار آن در دنیا ظلم به حساب مى آید.
ب : به جهت اذیت و آزار اوست ، که در قبر تحقق یافته و لذا دوباره با رجعت عبث و بیهوده است .
ج : به جهت اظهار خیانت آنها به مردم است که این جهت در زمان و عصر آنها سزاوارتر است تا مردم آن عصر عبرت بگیرند.
د: با رجعت نیکان لازم مى آید که به جهت دو بار مردن اذیت شوند. (49)
پاسخ :
اولا : عذاب کافران و گناه کاران بعد از رجعت از جمله عقوبات آنها به حساب مى آید که مصلحت اقتضا کرده خشى از آن در این دنیا صورت پذیرد. پس محظور عقلى در بین نیست .
ثانیا : اظهار خیانت گناهگاران نسبت به مردمى که در عصر آنها نبوده اند نیز موثر است و اگر در عصر آنها این جعت و عذاب صورت نگرفت به این جهت است که مردم به اجبار و الجاء نیفتند.
ثالثا : مطابق روایات مرگ و نزع روح نسبت به اولیاى الهى خصوصا انبیا و اوصیا همانند استشمام بوى خوش بهشت است .
2- اشکال فلسفى
مى گویند: مرگ بدون استکمال حیات و خروج از قوه به فعل حاصل نمى شود و رجوع به دنیا بعد از مرگ در حقیقت رجوع به قوه بعد از فعلیت است که در فلسفه بطلان آن به اثبات رسیده است .
پاسخ : این اشکال در مرگ هاى طبیعى صادق است نه مرگ هاى اخترامى از قبیل قتل و مرض که حیات آنها در این موارد به فعلیت تامه نرسیده است .