سکوت شبهای تهران را گاهی صدای بوق های پی در پی یک ماشین مدل بالا می شکند،اما نیمه شب است و چه نیازی به بوق زدن؟خوب که بنگری در گوشه ای از خیابان سایه ای نحیف از یک زن را می بینی ،زنی که برای قیمت فروش تنش در نیمه شب چانه می زند.زنی که به ظاهر لبخند به لب دارد و گاهی بلند می خندد اما مشخص نیست پشت آن چهره رنگ آمیزی شده هم لبخندی هست یا خیر؟کسی چه می داند شاید این لبخندها واقعیست ،شاید هم از سر دردمندی و استیصال است . اما چشمان بی تفاوت و عاری از شور زندگی و گاهی نمناک را چطور می توان توجیه کرد؟
هشدارهای وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی درباره افزایش انتقال بیماری ایدز از طریق رفتارهای پرخطر جنسی سبب شده است که بسیاری از جامعه شناسان و روانشناسان با این سوال جدی روبرو شوند که واقعاً پدیده رفتارهای پرخطر جنسی که روسپیگری نیز بخشی از آن است چگونه مهار می شود ؟
هر چند هشدارهای وزیر بهداشت بیشتر ناظر بر راه های جلوگیری از انتقال بیماری ایدز بود اما به نظر می رسد مشکل ریشه ای تر از انتقال این بیماری اصل این روابط است که به شدت با فرهنگ ، تمدن و مکتب عزت بخش ما در تضاد است .
معضل اجتماعی تن فروشی که از آن به عنوان فحشا و اعمال منافی عفت یاد می کنند ، از دوران باستان وجود داشته است و کسانی که در برابر پاداش مادی خواهشهای جنسی افراد را برآورده می کردند، روسپی نامیده می شدند. در طول تاریخ "اروپا" به مرکز فساد بزرگ شبیه بود. پس از اواخر قرن 18 این پدیده بیش از پیش در اروپا متداول شد.در اروپای قدیم به دلیل اینکه زنان و دختران طبقه پایین جزو املاک ارباب(فئودال) به حساب می آمدند و اجازه ازدواج نداشتند، رفتارهای خارج از چهارچوب خانواده در بین آنها رواج داشت.
درایران نیز به دلایل آسیبهای مختلف اجتماعی که زنان با آن دست و پنجه نرم می کنند ،این پدیده از دیر باز وجود داشته است و امروز نیز وجود دارد . هر چند این عمل امروز در کشور ما جرم محسوب می شود ،اما برخی از جامعه شناسان و تحلیلگران اجتماعی این پدیده را در زمره آسیب های اجتماعی معرفی می‌نمایند و خواهان آسیب شناسی جدی آن هستند .
در حال حاضر و بر اساس تحقیقات میدانی در دانشگاه ها ، فاحشه گری در ایران به طرق مختلفی انجام می شود.از نظر بیماری های آمیزشی پر خطر ترین فواحش ، زنان ولگرد و خیابانی اند که در مسافر خانه ها و مکان های دیگر ساکن هستند. همچنین زنان معتاد و الکلی گاهی برای تامین هزینه اعتیاد به این کار مبادرت می کنند. برخی از فواحش پیر با سازماندهی گروه هایی به صورت سیستماتیک اقدام به این امر می کنند آنها با شناسایی و جذب دختران فراری به خانه های فساد ،آنها را در اختیار مردان ثروتمند قرار می دهند. همچنین دسته هایی وجود دارند که با در اختیار گرفتن دختران جوان و ایجاد ارتباط با مردان ثروتمند اقدام به اخاذی از آنها می کنند. برخی زنان نیز در منزل خود تن فروشی می کنند. فاحشه های آژانسی هم پدیده ای جدید است در این حالت زنان فاحشه در ماشین های سواری پیشنهادات غیر اخلاقی خود را مطرح می کنند. به هر حال بسته به وضعیت زندگی و سطح امکانات نوع عملکرد فاحشه ها متفاوت است.
دلایلی چون فقر ،اعتیاد ،ازدواج اجباری،بیکاری،زیاده خواهی و تنوع طلبی مردان،وجود فضای یاس و ناامیدی بین برخی جوانان و عدم وجود امکانات برای ازدواج و تشکیل خانواده،ازدواج مجدد مردان ،همه و همه جزء عواملی هستند که در رواج فحشا در جامع موثرند.
آنچه مسلم است ،مهمترین عامل بروز فحشا فقر و ناتوانی زنان در تامین مایحتاج اولیه زندگی شان است.طلاق و نابسامانیهای خانوادگی، زندگی در محلات جرم خیز ، افزایش حاشیه نشینی و مهاجرت ، بی سوادی و ناآگاهی از جمله عوامل افزایش پدیده فحشا است و برخی زنان به دلیل پایین بودن سطح آگاهی و عدم تکوین شخصیت و تلقین پذیری در این زمینه آسیب پذیر تر هستند.
با وجود قبح این عمل در جامعه و پنهانکاری این زنان،امکان آمارگیری دقیق در زمینه فحشا وجود ندارد و به نظر می رسد مسئولین نیز تا کنون تمایلی به جمع آوری و ارائه آمار در این زمینه نداشته اند و این مساله پنهان بودن فحشا و نبودن آمار صحیح و قابل استناد می تواند مشکلات بسیاری را برای بنیان خانواده ها و عفاف جامعه ایجاد کند.
با این وجود که تاکنون هیچ آمار رسمی و گزارش دقیق درباره اشکال نمودار شدن روسپیگری در ایران منتشر نشده است،اواخر سال گذشته مدیرکل دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در کنفرانس خبری خود با اذعان به این مطلب گفت: «دسترسی به زنان روسپی با هیچ روشی برای ما میسر نیست و هیچ‌کجا آماری هم در این ارتباط وجود ندارد.» و این گفته مدیر کل تاکیدی است بر در دسترس نبودن آمار در زمینه روسپیگری.
شاید بتوان گفت آخرین آمار و بررسی پژوهشی درباره میزان رواج این مسئله در تیر ماه سال 88 منتشر شد و در آن مقطع سیدکاظم رسول زاده طباطبایی مدیر گروه روانشناسی دانشگاه تربیت مدرس گفت: «در دهه 60 و 70 سن روسپیگری بالای 30 سال بود اما اکنون سن روسپیگری از 15 سال به بالا رسیده است.»
در همین حال حسین علی زاهدی پور کارشناس ارشد جامعه شناسی و عضو دیگر این کارگروه نیز به بخش دیگری از این آمارها اشاره کرد و گفت: «11 درصد روسپیان شهر تهران با اطلاع همسرانشان دست به روسپیگری می زنند. این آمار نشان می دهد که نه تنها به مساله بیکاری زنان بلکه به بیکاری مردان و پیامدهای آن نیز باید توجه بیشتری شود.»
رسول روشن استاد دانشگاه شاهد و کارشناس خانواده و مسائل جنسی به عنوان عضو دیگری از این کارگروه نیز به سبب شناختی پدیده روسپیگری پرداخت و گفت: «اگر به منشا شکل گیری رگه های شخصیتی افراد که آنها را به سمت چنین انحراف هایی می کشاند توجه کنیم، متوجه می شویم که خانواده با شکل دادن به شخصیت کودکان می تواند نقش موثری در پیشگیری داشته باشد.»
او ادامه داد: «تحقیقات نشان داده است که بعضی از این افراد به خاطر انتقام و انتقام جویی و تنفر از خانواده و جامعه وارد این حیطه می شوند. در حالی که اگر کودک یاد بگیرد که دیگری را دوست داشته باشد و احساس امنیت نسبت به دنیای پیرامونش داشته باشد، چنین حالتی در او به وجود نمی آید.»
با وجود فقر آماری در این زمینه کارشناسان در یک مسئله اتفاق نظر دارند و آن مسئله این است که روسپیگری در ایران در شرایط نگران کننده به سر می‌برد و با توجه به شرایط بد اقتصادی و افزایش فقر،همچنین بالا رفتن سطح زندگی،این وضعیت بدتر هم خواهد شد. از همه بدتر آن که به گزارش سایت فرارو تحقیقات دانشگاه شهید بهشتی نشان داده است که آمار روسپیگری بین زنان متاهل بیشتر از مجردهاست و این فاجعه بنیان خانواده را از درون می پوساند و سست می کند و البته آمار افزایش طلاق نیز مدرک مستدلی برای این ادعا محسوب می شود.
آمار طلاق به ثبت رسیده در یازده ماه نخست سال 88 نسبت به مدت مشابه در سال قبل از آن 2/13 درصد افزایش داشته است. این آمار با محاسبه 114 هزار و 674 واقعه طلاق ثبت شده در سال گذشته به دست آمده است که بیشترین آنها مربوط به مردان 25 تا 29 سال است و از این میان سه هزار و 917 رویداد طلاق مربوط به مردان بالای 60 سال است. این گزارشات مطابق با جدیدترین آمار ثبت و احوال ارائه شده است.
در هر حال آنچه مسلم است،این معضل اجتماعی ،چه پنهان باشد و چه آشکار در جامعه ایرانی وجود دارد و انکار وجود آن راه حل مناسبی برای مهار این عمل زشت نیست. اولین نکته اساسی برای حل هر مشکلی پذیرش مشکل است . بنابراین باید ابتدا پذیرفت هنوز عده ای در جامعه ما هستند که رفتارشان سبب ننگ جامعه مسلمان ایرانی است و همین عده اندک با رشدی کمی شان سبب شده اند که وزیر بهداشت نیز نسبت به احتمال روبرو شدن با آتشفشان ایدز از راه رفتار های پرخطر جنسی هشدار بدهد . بنابراین باید به صورت ریشه ای به بررسی این پدیده در ایران پرداخت و از طریق تحقیق و پژوهش راه حل های مناسب را پیدا کرد تا این پدیده زشت از جامعه پاک ایرانی ریشه کن شود و اگر ریشه کن هم نمی شود لااقل روندی رو به رشد نداشته باشد
