عاشقی -3

الف: عفو و بخشش

در روابط اجتماعی ،عفو و بخشش از صفاتی است که موجب پیوند و محبت با یکدیگر می شود ،از این رو در قرآن نسبت به این صفت سفارش فراوان نموده است :

ای کسانى که ایمان آورده‏اید! بعضى از همسران و فرزندانتان دشمنان شما هستند ، از آنها بر حذر باشید و اگر عفو کنید و چشم بپوشید و ببخشید ، (خدا شما را مى‏بخشد) چرا که خداوند بخشنده و مهربان است! (تغابن ،14)

خدا در قرآن وعده داده است که اگر عفو وگذشت کنید ، شاید فرج وگشایشی به وجود آید :

شما آنها را عفو کنید و گذشت نمایید تا خداوند فرمان خودش را بفرستد خداوند بر هر چیزى تواناست. (بقره،109)

عفو و بخشش دیگران ، باعث جذب عفو و بخشش خدای غفور و رحیم می شود:

نسبت به خلق عفو و گذشت پیشه کنید و از بدیها درگذرید آیا دوست نمى‏دارید که خدا هم در حق شما مغفرت و احسان کند که خدا بسیار آمرزنده و مهربان است (نور ،22).

عفو وگذشت از صفات ممدوح است ، این صفت الهی را خدا دوست دارد که بندگانش هم نیز دارا باشد ؛ ولى از آنها درگذر و صرف نظر کن ، که خداوند نیکوکاران را دوست مى‏دارد! (مائده ،13)

در زندگی زناشوئی عفو و گذشت جزء حقوق همسر می باشد. امام صادق (ع) درمورد حق همسر می فرمایند:

« او را سیر کن و بدنش را بپوشان و گناهانش را مورد عفو و بخشش قرارده » ( کافی ج5 ص 511).

و همچین پیامبر اسلام (ص) نیز در مورد حق همسر می فرمایند :

«حق زن بر شوهرش این است که او را گرسنه نگذارد ، بدنش را بپوشاند و با او ترش روئی نکند.» ( بحارالانوار ج100ص 254).

بخشش عبارت است از رویاروئی منطقی با تألم ناشی از جراحت روحی و بهسازی احساس ها و باورهای شخصی،فرایند بخشش شامل سه مرحله است :1- فراموش کردن آنچه  که قبلاً روی داده است ؛2- تشخیص آنچه فعلاً در حال روی دادن است ؛3- آینده نگری (حسین زاده ،ص119).

ب ـ تحمل کردن رفتار بد دیگران

برای آمادگی عفو و بخشش ،انسان باید رفتاری که موجب ناراحتی او شده است به نحوی تحمل کند والا عفو و بخشش اتفاق نمی افتد ؛اگر مردی بداند هر وقت که تند خویی و غُر و لند همسرش را تحمل می کند، چه مقدار به او اجر و ثواب می دهند ،راحت تر ، تحمل می کند .پیامبر(ص) اجر چنین مردی را این گونه فرمودند:   

پیامبر (ص)فرمودند: هر کسی که بر اخلاق بد همسرش صبر کند و به حساب خدا بگذارد ، برای این کارش خدا به اواجر شکر گزاران عطا می نماید (وسائل‏الشیعة ج ،20 ص ، 174).

در روانشناسی زن ، گفته شده است که زن از نظر حواس نسبت به مرد قوی تر می باشد ،و هم چنین او نزدیک بین است ،به این معنای که او کمتر آینده نگر است ، و مهمتر از همه او احساسی وعاطفی است؛لذا زن خیلی زود بعضی مسایل خورد وکوچک را حس می کند واحساسات اوجریحه دار شده و رنجیده می شود،آنگاه نسبت به آن موضوع  بلافاصله عکس العمل نشان می دهد ؛عموماً بعد هم پشیمان می شود . این حالت زن سر منشأ خیلی از اختلافات زن وشوهر است .  اگر مردبه این حالت زن واقف نباشد و نشناسد ،او هم در مقابل اعتراض همسرش واکنش نشان می دهد ،همین امر موجب دعوا ی زناشویی شده وخدای نکرده گاهی به جدایی منجر می شود .

ت ـ هم مصاحبتی زیبا

یکی از ابزار ارتباط با دیگری « گفتگو » می باشد ، و آن در برقراری یک ارتباط خوب آنقدر مهم است که قرآن سفارش به «احسن »آن کرده است :

«و به بندگانم بگو سخنى که بهتر است بگوئید، چون شیطان مى‏خواهد میان آنان کدورت بیفکند که شیطان براى انسان دشمنى آشکار است »(اسراء ،53).

در آیه فوق خدا از بندگان خود خواسته است که به بهترین وجه ممکن با یکدیگر صحبت کنید ، یکی از  پایه های اساسی بر عشق و مودت زیبا صحبت کردن است ،وعدم رعایت آن موجب سست شدن پیوند زناشوئی می باشد ؛علی (ع) زیبا سخن گفتن را وسیله ای برای جلب رفتار وگفتار خوب همسر می دانند :

 «زیبا خطاب کنید تا جواب زیبا بشنوید »(غررالحکم ،ص 139).

 «با زنان خوش گفتار و نیکو سخن باشید ، تا ایشان هم خوش کردار و نیکو رفتار شوند. »(بحار ج 103 ص223).

چون انسان با شنیدن سخن زیبا تحت تأثیر قرار می گیرد ،توجه اش به گوینده جلب می شود و در نتیجه رابطه مؤثربرقرار می گردد ؛در ارتباط روابط زناشوئی بیشتر از هر جا دیگر به این ارتباط احترام آمیز وعاشقانه می باشد.

خوش رفتاری با همسر آن قدر  در زندگی زناشویی مهم است که خدا در قرآن به مردان دستور داده است که نسبت به زنان ،به خوبی رفتار کنند ، حتی اگر نسبت به آنها ناراحتند ، باز هم باید به « معروف » رفتار کنند.

ث ـ خوش اخلاقی

خوش رفتاری با همسر آن قدر  در زندگی زناشویی مهم می باشد که خدا در قرآن به مردان دستور داده است که نسبت به زنان ،به خوبی رفتار کنند ، حتی اگر نسبت به آنها ناراحتند ، باز هم باید به « معروف » رفتار کنند :

 و با آنان(زنان)، بطور شایسته رفتار کنید! و اگر از آنها، کراهت داشتید، (فوراً تصمیم به جدایى نگیرید!) چه بسا چیزى خوشایند شما نباشد، و خداوند خیر فراوانى در آن قرار مى‏دهد! (نساء،19)

تکریم همسر، یکی از خوش اخلاقی مرد نسبت به زن می باشد واز این رو در آموزه های دینی ما سفارش شده است. امام باقر (ع) پیرامو ن احترام به همسر می فرمایند :

«هر کس زن بگیرد، باید احترامش کند.زن لعبت ودلبر است ،هرکس لعبتی به دست آورد ،نباید آن را ضایع سازد»(بحار،ج103،ص 224).

در حدیث فوق علت احترام به زن را « لعبت و دلبر » بودن او می داند ،انسان به دلبر خود با حفظ عظمت او رفتار  می کندوهیچگاه به او با حقارت وتندی برخورد نمی کند ؛وبه چشم فرد با ارزش می نگرد ،در  آموزه های دینی ما زن را به عنوان  «امانت خدا» بیان شده است ؛علی (ع)می فرمایند :

و همانا زنان امانت خدا در نزد شما هستند . (مستدرک ،ج2ص 551 ).

 آدم امین سعی بر حفظ امانت میکند ؛مرد هم نیز باید در حفظ این امانت الهی دقت کند ، با احترام تمام با او رفتار کند به گونه ای که موجب رضایت  خدا «امانت دهنده » شود .

همکاری در منزل ، از رفتارهایی است که مرد می تواند به وسیله ی آن قلب همسرش را جلب نماید. برای آن که خانواده یک اجتماع کوچک و بنیادی می باشد ،در هر اجتماعی همکاری اعضای آن ضروری است ،در خانه این همکاری بیشتر لازم می باشد ،این عمل موجب محبت واستحکام زندگی می شود .

روزی پیامبر (ص) به خانه علی(ع) تشریف آوردند و ملاحظه  فرمودند که ایشان مشغول کار هستند ،ایشان فرمودند :

«مردی نیست که به همسرش در خانه کمک کند مگر آنکه به تعداد موهای بدنش ،عبادت یک سال روزه با نماز در شبهایش برای او قرار می دهند و خداوند پاداش پیامبران صبوری مانند داوود (ع) ویعقوب (ع) وعیسی (ع) رابرای اوقرار می دهد .ای علی ،کسی که از خدمت به خانواده خودداری نکند ،خداوند نا م او را در زمره  شهدا می نویسد و......ای علی ، خدمت نمی کند مگر صدیق یا شهید یا مردی که خداوند بخواهد خیر دنیا وآخرت را به او دهد »(بحارالانوار ج101 ص106).

ج ـ نیکی کردن

نیکی کردن به کسی که به ما بدی کرده است ازصفات بسیار ممدوح در قرآن است :

هرگز نیکى و بدى یکسان نیست . بدى را با نیکى دفع کن، ناگاه (خواهى دید) همان کس که میان تو و او دشمنى است، گویى دوستى گرم و صمیمى است! امّا جز کسانى که داراى صبر و استقامتند به این مقام نمى‏رسند، و جز کسانى که بهره عظیمى (از ایمان و تقوا) دارند به آن نایل نمى‏گردند و هر گاه وسوسه‏هایى از شیطان متوجّه تو گردد ، از خدا پناه بخواه که او شنوده و داناست! (فصلت، 36ـ34)

در آیه فوق علاوه بر این که سفارش شده بدی را باخوبی پاسخ دهید ، به دو نکته دیگر نیز اشاره شده است اولاً این موجب رفع دشمنی وکدورت می شود ثانیاً کسی که به این اخلاق دست پیدا کرده است از حظ ولذت معنوی فراوانی برخوردار می شود ثالثاً شیطان قصد دارد این کار خوب در بین مؤمنین صورت نپذیرد لذا باید  از شر او به خدا پناه برد .                    

در خاتمه با توجه به ویژگی های زنان ،برای تکمیل مدارا با آنها تا احساس ارزشمندی بیشتر کنند ، باید به نکات ذیل توجه کنند :

ـ زن ها نیاز دارند که احساس ارزشمند بودن کنند و از مردها بشنوند که نقش مهمّی را در زندگی آنها ایفا می کنند .

ـ زن ها نیاز دارند مردها ارزش واحترامی را که برایشان قایلند در قالب گفتار ها ورفتاریشان به آنها نشان دهند .

ـ به زن نشان دهید که خوشحالی او در اولویت اول شماست .

ـ به اونشان دهید که به زندگی اش علاقه مند هستید .

ـ به اونشان دهید هرگز برایتان عادی نشده است .